Media coverage
1
Media coverage
Title De gevolgen van de Houthi-aanvallen op de Rode Zee Degree of recognition National Media name/outlet NRC Voorkennis (nieuwsbrief) Media type Web Country/Territory Netherlands Date 22/01/24 Description Goedemorgen,
Het is nog steeds niet rustig op de Rode Zee, en dat heeft gevolgen voor de containervaart. In de Rotterdamse haven was het deze week daardoor juist wel rustig, maar wordt vanaf volgende week extra drukte verwacht. En verder: wordt 2024 een beter jaar voor ASML?
Mirjam Remie
[email protected]
Rode Zee, rode cijfers? Van de pen in je hand tot de avocado op je bord: heel veel producten zijn door de Rode Zee gegaan. Ze zijn gemaakt, verpakt, in een container gestopt, op een schip gezet en naar je toe gevaren; via die 26 kilometer brede zee: de Poort der Tranen, zoals collega Maarten Schinkel schreef.
Maar de poort zit verstopt: een ruime maand geleden begonnen Jemenitische Houthi-rebellen containerschepen aan te vallen, als reactie op de Israëlische aanvallen op Hamas sinds het gruwelijke bloedbad van 7 oktober. Sindsdien varen veel van de honderden schepen die zich wekelijks door de poort persen om. Ze gaan onder Afrika door, via Kaap de Goede Hoop. Het kost acht tot twaalf dagen extra. Dat zijn dure dagen in de wereld van de handel. Vandaar dat de VS en het Verenigd Koninkrijk, met een klein beetje hulp van Nederland, tegenaanvallen hebben uitgevoerd. Een verstoring van de wereldhandel: dat willen we niet.
Zijn er al gevolgen te merken van de onrust op de Rode Zee? Dat is een vraag die de economieredactie bezighoudt. De schappen zijn vol en de prijzen stabiel – dus voor de consument lijkt het vooralsnog wel mee te vallen. Al waarschuwde Ikea al voor voorraadproblemen en zei Lidl met vertragingen te kampen voor de zogeheten non-food producten. Maar bij bedrijven en werknemers? Zijn havenmeesters aan het stressen omdat planningen niet meer kloppen? Besturen machinisten halflege goederentreinen? Zitten producenten zonder grondstoffen?
In de haven zelf is er nog niet veel van te merken, zegt Sigrid Hesselink, woordvoerder van het Havenbedrijf Rotterdam, dat donderdag zijn nautische cijfers presenteert. “Het is een paar weken wat rustiger geweest en vanaf volgende week komen er juist meer schepen binnen. Dan wordt het druk bij de terminals, want ook de schepen uit Zuid- en Noord-Amerika die volgens het normale schema varen komen dan binnen. De goederen gaan dan zo snel mogelijk naar het achterland en de exportlading zo snel mogelijk terug.”
De vertragingen werken in de hele keten door. „Iedereen weet: de schepen doen er langer over”, zegt Hesselink. „Het gaat niet alleen om containerschepen, maar ook om tankers met olie en gas.”
Toch zijn de kortetermijngevolgen relatief beperkt, zegt Jan Fransoo, hoogleraar operations en logistiek aan Tilburg University. „Er is veel voorraad, het is niet zo dat de schappen leeg raken.” Dat is een geluk bij een ongeluk. Toen de vraag naar producten tijdens de coronapandemie ineens hard steeg, was er juist te weinig voorraad. Als reactie daarop zijn bedrijven veel gaan inkopen, terwijl de vraag naar producten sinds het einde van de lockdowns afnam: consumenten wilden liever uit eten dan een nieuwe tv.
• Importeurs van bederfelijke goederen zijn wel nerveus.
• Onder meer gember, druiven, pompelmoezen en knoflook komt via de Rode Zee.
• De kans dat die gaan rotten als ze eindelijk in de supermarkt liggen is groot.
Nog meer nervositeit is er over de toeslagen die bedrijven moeten betalen voor het omvaren. Rederijen rekenen extra geld per container omdat ze langer moeten varen. Dat zou gaan om honderden tot duizend euro per container, noteert Het Financieele Dagblad. De Europese koepelorganisatie van verladers ESC vindt die toeslagen veel te hoog gezien de werkelijke meerkosten. De club wil dat de Europese Commissie een Rondetafelgesprek organiseert over de kwestie.
Hierdoor zullen de langetermijngevolgen wél te merken zijn, denkt hoogleraar Fransoo. „Zowel de kosten voor transport als de kosten voor de grotere voorraad nemen toe.” Dat zal invloed hebben op de prijzen (en daarmee de inflatie aanjagen).
Het ziet er niet naar uit dat de onrust snel voorbij is. We blijven dan ook volgen wat er in en rond de Rode Zee gebeurt.
Heeft uw bedrijf of organisatie last van de situatie op de Rode Zee? Laat het ons weten via [email protected] Als u een economische vraag heeft hierover die u beantwoord wilt zien, horen wij dat ook graag.
CHIPS
Blauwe kanarie. ASML laat donderdag weten hoe het het afgelopen jaar is verlopen. Het zal de laatste keer zijn dat ceo Peter Wennink de cijfers presenteert. Christophe Fouquet, nu lid van de raad van bestuur, zal in april het stokje overnemen.
Collega Marc Hijink, die het chipbedrijf heel nauwgezet volgt, houdt het donderdag in de gaten. Interessant wordt de prognose: wat verwacht het bedrijf voor het komende jaar?
2023 was een slecht jaar voor de chipindustrie. Grote klanten als Samsung kregen harde klappen. Voor ASML waren de resultaten nog wel redelijk gunstig, vooral dankzij China, dat in het derde kwartaal goed was voor bijna de helft van de omzet. Chinezen verwachtten strengere exportbeperkingen en zijn daardoor veel gaan inslaan. Bij de vorige kwartaalcijfers zei ASML te verwachten in 2024 ongeveer dezelfde omzet als in 2023 te behalen, maar in 2025 flink te groeien. Volgens Wennink kan ASML in 2030 een omzet halen tussen de 44 en 60 miljard euro.
CORRESPONDENTIE
Vijfentwintig lezers namen de tijd om te reageren op de nieuwsbrief van donderdag over migratie. We ontvingen zelfs een essay en een powerpointpresentatie. Op de vraag of jullie bereid zijn een hogere prijs te betalen voor een tomaat of entrecote als de productie hiervan wordt verplaatst naar de kop van Afrika of Oost-Europa, antwoordden enkele lezers met een volmondig ja. In de meeste reacties wordt echter de veronderstelling achter de vraag in twijfel getrokken: zou de prijs van voedsel wel omhoog gaan als de productie wordt verplaatst naar lagelonenlanden of landen waar geen kassen nodig zijn voor groente- en fruitproductie?
Niet dat iedereen het een goed idee vindt, productie weghalen uit Nederland. Zoals Pablo van Klinken cynisch opmerkt (zijn eigen omschrijving): „Dan worden die arbeidsmigranten niet meer hier uitgebuit, maar gewoon daar.” Zoals in Zuid-Italië, geeft hij als voorbeeld, waar de productie van tomaten al „een soort van slavernij” is voor Afrikanen. René Hendrickx draagt nog een voorbeeld aan: de kledingproductie in India en Pakistan. Daar is kleding niet duurder van geworden, maar het is slecht voor de arbeidsomstandigheden en voor het milieu.
Veel lezers suggereren dat we misschien maar eens moeten ophouden met zoveel voedsel maken voor de export. Zo ook H vd Oever. Hij geeft ons als redactie een „schone taak” om eens te berekenen wat daar de gevolgen van zouden zijn: minder kassen, minder varkens, een kleiner Schiphol, minder milieubelasting, minder arbeidsmigranten. „Doe uw best.”
WAT WE VERDER IN DE GATEN HOUDEN
• Netflix komt dinsdagavond met de resultaten van het vierde kwartaal. In het derde kwartaal kreeg het bedrijf er 8,8 miljoen abonnees bij; vooral dankzij nieuw beleid dat het moeilijker maakt om een account te delen. Heeft die groei doorgezet?
• De Europese Rekenkamer houdt een briefing om te vertellen over de inspanningen van de EU voor schonere personenauto’s.
• Donderdag vergadert de ECB: wordt de rente verhoogd, verlaagd of gelijk gehouden? Beleggers hopen gretig op een lagere rente, maar de inflatie is nog niet onder controle.
Lees hier de nieuwste verhalen van de economieredactie: nrc.nl/economie
Bekijk al onze nieuwsbrieven of schrijf je in voor deze suggesties.
5om5
Iedere dag om 5 uur de 5 meestbesproken stukken.
Inschrijven
Future Affairs
De toekomst van klimaat, technologie en democratie.
Voor alle Plus-abonnees
Inschrijven
ADVERTENTIE
Producer/Author Mirjam Remie Persons Jan Fransoo