Belastingheffing van winsten, beleggingen en besparingen, consumptie en arbeid binnen de EMU

Welke fiscale obstakels zullen moeten worden verwijderd teneinde de beoogde Economische en Monetaire Unie (EMU) binnen de Europese Unie aan het eind van de 20e en het begin van de 21e eeuw te bewerkstelligen. Daaraan gekoppeld is de vraag hoe deze obstakels kunnen worden verwijderd: door spontane harmonisatie, door vanuit �Brussel' gestuurde harmonisatie dan wel co�rdinatie of anderszins. In dit verband kan een onderscheid worden gemaakt in de volgende probleemgebieden:

5.2.1 Verschillen in fiscale winstbepalingsstelsels

Er bestaan grote verschillen tussen de EG-lidstaten op het terrein van de vaststelling van de fiscale winst. Een aantal landen (bijvoorbeeld Duitsland, Frankrijk en Belgi�) zoekt voor de fiscale behandeling nauw aansluiting bij de vennootschapsrechtelijke balans, andere landen (bijvoorbeeld Nederland en het Verenigd Koninkrijk) kennen een onafhankelijk systeem van fiscale winstbepaling. Deze verschillende benaderingen kunnen leiden tot grote verstoringen in de concurrentieverhoudingen en kunnen dientengevolge een effectieve werking van de EMU in de weg staan.

5.2.2 Verschillen in fiscale behandeling van beleggingen en besparingen

Door de grote verschillen die er bestaan op het terrein van de belastingheffing van besparingen en investeringen binnen de Europese Unie is de fiscaliteit een niet neutrale factor bij intracommunautaire geldstromen afkomstig van spaarders en beleggers. Dit kan een belangrijk obstakel vormen voor een effectief functionerende EMU. Een belangrijke vraag is hoe invoering van een vermogenswinstbelasting zou passen in het kader van de totstandkoming van de EMU. Hoe dienen, tegen de achtergrond van de steeds verdergaande internationalisering van de nationale economie�n en een optimaal functionerende EMU, dividenden in nationale belastingwetgevingen, belastingverdragen en (fiscaal) EG-recht te worden behandeld? Vormen de thin capitalization regels in de individuele EG Lidstaten een obstakel voor een optimaal functionerende EMU?

5.2.3. Verschillen in BTW-stelsels

Ondanks het feit dat de BTW de meest geharmoniseerde belasting is in de Europese Unie, bestaan er nog steeds belangrijke verschillen tussen de verschillende lidstaten in de wijze waarop zij de zesde richtlijn in hun wetgeving hebben ge�mplementeerd. Er bestaat bovendien nog steeds geen sluitend stelsel om intracommunautaire transacties in het BTW-stelsel te betrekken. Dit werkt onder meer fraude in de hand. Door de toenemende automatisering van het bedrijfsleven en de opkomst van Internet wordt de problematiek van de allocatie van diensten steeds belangrijker.

5.2.4 Belastingheffing van grensoverschrijdende arbeid

De wijze waarop (grens)arbeiders in veel EG-lidstaten wordt belast, belemmert het vrije verkeer van arbeid binnen de Europese Unie. Dit geldt niet alleen voor de fiscale heffingen maar tevens voor de sociale zekerheidsheffingen.