Geldwitwassen

Het internationale beleid gericht op de bestrijding van geldwitwassen is steeds aan verschuivingen onderhevig geweest. Deze verschuivingen hebben diep ingewerkt in het formele en materi�le strafrecht van alle landen die aangesloten zijn bij de FATF, alsmede op landen die, ofschoon niet aangesloten, zich aan zijn druk niet kunnen onttrekken. Bij deze verschuivingen ging het vooral om een verbreding van doelstellingen, in het bijzonder van de aanpak van verdovende middelengelden naar de opbrengsten uit alle vormen van misdrijf, met inbegrip van belastingmisdrijven.

De uitwerking en toepassing van dit beleid heeft nationaal en internationaal geleid tot een verscherpt toezicht op het financieel handelen van burgers, waarbij de genomen bestuurlijke maatregelen (de uitgebreide meldingsplichten) strafrechtelijk krachtig worden ondersteund. Dit toezicht is strenger, omvangrijker en nadrukkelijker geworden. Het wordt in toenemende mate een onderdeel van financieel rechercheren en daarmee een opsporingsmiddel, dat ook andere dan 'zware, georganiseerde' misdaad zal bestrijken. Dit roept de vraag op naar de afbakening in de sfeerovergang van toezicht naar opsporing.

De uit de opsporing verkregen inzichten in de geldstromen en geldelijke belangen hoeven niet altijd voor de ontneming toepasbaar te zijn. Ook al weet de politie 'waar het geld zit', zij kan er niet bij voor bijvoorbeeld het leggen van een conservatoir beslag. Dit kan de aanpak van geld witwassen aanmerkelijk bemoeilijken.

Toezicht en opsporing hebben ook een internationale kant: de FATF, kan � kort geformuleerd � niet meewerkende landen op een zwarte lijst plaatsen. Daarbij gaat het vooral om de vele 'belastingparadijzen' binnen en buiten de EU. Deze druk leidt ertoe dat landen die inkomsten verwerven uit een belastingvriendelijk beleid, dit moeten opgeven ten behoeve van landen met een streng belastingbeleid. Al deze ontwikkelingen zullen onder meer in twee promotieprojecten worden onderzocht.