Abstract
Dit proefschrift gaat over de combinatie van lichamelijke klachten en psychische stoornissen. Deze lichamelijke klachten kunnen 1) ofwel verklaard worden door een onderliggende chronische lichamelijke (somatische) ziekte, 2) ofwel Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten (SOLK) zijn, 3) ofwel een combinatie van verklaarde klachten en SOLK zijn. Het eerste deel van dit proefschrift richt zich op epidemiologisch onderzoek uitgevoerd in de algemene Nederlandse populatie (NEMESIS-2). De belangrijkste bevindingen waren, vergeleken met mensen zonder lichamelijke klachten:
- Dat bij alle drie de groepen van lichamelijk klachten vaker depressies en angststoornissen voorkwamen. Van de personen met de combinatie van SOLK en verklaarde lichamelijke klachten die niet eerder een depressie hadden, kreeg in drie jaar tijd 1 op de 10 alsnog een depressie, wat een veel hoger aantal was dan in de groep zonder lichamelijke klachten.
- Dat alle drie de groepen vaker naar eerstelijns zorg voor psychische problemen gingen. In de gespecialiseerde geestelijke gezondheidszorg kwamen alleen personen met SOLK vaker in zorg. Het aantal behandelcontacten was niet verschillend tussen de groepen.
- Wanneer we keken naar het beloop van SOLK, bleek dat 36,4% van de personen na drie jaar nog steeds SOLK rapporteerden. Unieke voorspellers van persistentie waren het hebben van psychiatrische stoornissen van de ouders en het hebben van een gelijktijdig voorkomende chronische somatische ziekte.
Het tweede deel van dit proefschrift richt zich op onderzoek op het niveau van de gezondheidszorg. Met een systematische review en meta-analyse toonden we aan dat -voor patiënten met zowel een depressie als een chronische somatische aandoening- collaborative care effectiever is dan gebruikelijke zorg in termen van ziektelast, lichamelijke uitkomsten en depressie. Collaborative care is een geprotocolleerde multidisciplinaire behandelmethode die zich kan richten op zowel psychische als lichamelijke ziektes.
Wanneer lichamelijke klachten -ongeacht of deze klachten een somatische verklaring hebben of niet- leiden tot excessieve gedachten, gedragingen of gevoelens, noemen we dit een somatisch-symptoomstoornis volgens de DSM-5. We toonden aan m.b.v. de INTERMED dat de patiënten met een somatisch-symptoomstoornis die het Topklinisch centrum Lichaam, Geest en Gezondheid (GGz Breburg) bezoeken een zeer complexe groep vormen. Dit kwam vooral door diagnostische uitdagingen en dilemma's, psychiatrische symptomen, en problemen op het gebied van werk- en vrijetijdsactiviteiten. Deze uitkomsten wijzen op een behoefte aan uitgebreide diagnostische procedures en geïntegreerde multidisciplinaire zorg voor deze patiënten.
Het is dus belangrijk om aandacht te hebben voor de psychische én de lichamelijke klachten, ongeacht of deze laatste verklaard zijn of niet. Verder onderzoek naar vroege interventie- en behandelingsopties is nodig, vooral voor personen met gecombineerde SOLK en verklaarde lichamelijke symptomen. Een aanpak waarin op basis van goede diagnostiek ‘matched care’ wordt geboden in plaats van de nu gebruikelijke ‘stepped care’ is van belang. Bij ‘matched care’ worden de patiënten met de meest complexe problemen, en degenen met een groot risico dat hun problemen chronisch worden, niet eerst (langdurig) in minder gespecialiseerde settingen behandeld. Zij worden in plaats daarvan snel verwezen naar een gespecialiseerde setting, waar zij gericht en integraal behandeld kunnen worden voor hun complexe problematiek.
- Dat bij alle drie de groepen van lichamelijk klachten vaker depressies en angststoornissen voorkwamen. Van de personen met de combinatie van SOLK en verklaarde lichamelijke klachten die niet eerder een depressie hadden, kreeg in drie jaar tijd 1 op de 10 alsnog een depressie, wat een veel hoger aantal was dan in de groep zonder lichamelijke klachten.
- Dat alle drie de groepen vaker naar eerstelijns zorg voor psychische problemen gingen. In de gespecialiseerde geestelijke gezondheidszorg kwamen alleen personen met SOLK vaker in zorg. Het aantal behandelcontacten was niet verschillend tussen de groepen.
- Wanneer we keken naar het beloop van SOLK, bleek dat 36,4% van de personen na drie jaar nog steeds SOLK rapporteerden. Unieke voorspellers van persistentie waren het hebben van psychiatrische stoornissen van de ouders en het hebben van een gelijktijdig voorkomende chronische somatische ziekte.
Het tweede deel van dit proefschrift richt zich op onderzoek op het niveau van de gezondheidszorg. Met een systematische review en meta-analyse toonden we aan dat -voor patiënten met zowel een depressie als een chronische somatische aandoening- collaborative care effectiever is dan gebruikelijke zorg in termen van ziektelast, lichamelijke uitkomsten en depressie. Collaborative care is een geprotocolleerde multidisciplinaire behandelmethode die zich kan richten op zowel psychische als lichamelijke ziektes.
Wanneer lichamelijke klachten -ongeacht of deze klachten een somatische verklaring hebben of niet- leiden tot excessieve gedachten, gedragingen of gevoelens, noemen we dit een somatisch-symptoomstoornis volgens de DSM-5. We toonden aan m.b.v. de INTERMED dat de patiënten met een somatisch-symptoomstoornis die het Topklinisch centrum Lichaam, Geest en Gezondheid (GGz Breburg) bezoeken een zeer complexe groep vormen. Dit kwam vooral door diagnostische uitdagingen en dilemma's, psychiatrische symptomen, en problemen op het gebied van werk- en vrijetijdsactiviteiten. Deze uitkomsten wijzen op een behoefte aan uitgebreide diagnostische procedures en geïntegreerde multidisciplinaire zorg voor deze patiënten.
Het is dus belangrijk om aandacht te hebben voor de psychische én de lichamelijke klachten, ongeacht of deze laatste verklaard zijn of niet. Verder onderzoek naar vroege interventie- en behandelingsopties is nodig, vooral voor personen met gecombineerde SOLK en verklaarde lichamelijke symptomen. Een aanpak waarin op basis van goede diagnostiek ‘matched care’ wordt geboden in plaats van de nu gebruikelijke ‘stepped care’ is van belang. Bij ‘matched care’ worden de patiënten met de meest complexe problemen, en degenen met een groot risico dat hun problemen chronisch worden, niet eerst (langdurig) in minder gespecialiseerde settingen behandeld. Zij worden in plaats daarvan snel verwezen naar een gespecialiseerde setting, waar zij gericht en integraal behandeld kunnen worden voor hun complexe problematiek.
Original language | English |
---|---|
Qualification | Doctor of Philosophy |
Supervisors/Advisors |
|
Award date | 31 Oct 2018 |
Place of Publication | s.l. |
Publisher | |
Print ISBNs | 978-94-028-1138-4 |
Publication status | Published - 2018 |