De juiste kennis versterkt de zelfregie. Een reactie op de reactie van Karbouniaris en collega’s

In dit artikel reageren we op de reactie van Karbouniaris en collega’s (2023).We delen het doel om de zorg voor patiënten zo effectief mogelijk maken,waarbij de patiënt optimale zelfregie heeft en kan kiezen uit een breed paletaan effectieve behandelingen. De huidige zorgstandaard voor traumagerela-teerde stoornissen bevat een breder palet dan CGT en EMDR, houdt reke-ning met ervaringskennis van de patiënt en is gebaseerd op goed onderzoeknaar effectiviteit. We zien het als taak van de behandelaar om de patiëntgoed voor te lichten over de behandelingen die opgenomen staan in de zorg-standaard, inclusief de voor- en nadelen, de mate van bewezen effecten en dedoelmatigheid van die behandelingen. Tegelijkertijd dient voorlichting depatiënt te beschermen tegen behandelingen die (nog) niet (voldoende) be-wezen effectief of – erger nog – schadelijk kunnen zijn. Met de juiste kennisop zak staat de patiënt het sterkst en komt zelfregie het meest tot zijn recht.Trefwoorden: zorgstandaard traumagerelateerde stoornissen, evidence-based(be)handelen, zelfregie, voorlichtingvan minnen et. al.
Page 3
354forumfagnoumesovmmufmif 56 ikwwou 3 aoegowlou 2023van minnen et al.Kernboodschappen voor de klinische praktijk▶ Hoewel de huidige zorgstandaard voor traumagerelateerde stoornissen naastde voorkeursbehandelingen CGT en EMDR ruimte biedt voor meer effectievebehandelmethoden, kunnen de voorkeursbehandelingen ook effectief wordeningezet wanneer er sprake is van bijkomende problematiek.▶ Optimale traumabehandeling houdt in dat patiënt en behandelaar keuzes base-ren op een combinatie van kenmerken en voorkeuren van de patiënt en up-to-date wetenschappelijke bewijsvoering.▶ De behandelaar is verantwoordelijk voor het volledig voorlichten van de pati-enten over het gehele aanbod van behandelingen.Wij danken Karbouniaris en collega’s voor hun reactie, waarin ze belang -rijke onderwerpen aansnijden. We maken graag van de gelegenheid gebruikom een aantal van onze punten nader toe te lichten en hier en daar wat mis-verstanden uit de weg te ruimen. Maar ook willen we een – naar wij aan -nemen – gedeeld doel uitspreken: dat we de zorg voor patiënten zo effectiefmogelijk willen maken, waarbij de patiënt optimale zelfregie heeft en kankiezen uit een breed palet aan behandelingen.Karbouniaris en collega’s (2023) zijn bezorgd dat het toepassen van dehuidige zorgstandaard voor traumagerelateerde stoornissen een one sizefits all-benadering met zich meebrengt, omdat die zorgstandaard te smal opPTSS-klachten gericht zou zijn en de keuze tussen behandelingen te beperktzou zijn (voornamelijk CGT of EMDR). De auteurs merken op dat een (groot)deel van de patiënten die zich aanmelden last heeft van andere problemendan PTSS-klachten, of van klachten die het gevolg zijn van complexe, vroeg-kinderlijke traumatisering. Bij zulke problematiek zouden ‘non-specifiekefactoren (raamwerk, rationale, relatie, ritueel, allegiance) in de behande -ling van aanzienlijke invloed en doorslaggevender’ zijn (Karbouniaris et al.,2023, p. 349). Bovendien, zo stellen de auteurs, is de nadruk op wetenschap-pelijke onderbouwing doorgeschoten: gerandomiseerde klinische trials zijnduur, veel (alternatieve en integratieve) behandelingen zijn ongeschiktvoor toetsing en vasthouden aan wetenschappelijke onderbouwing kan zelfs‘kwalijke neveneffecten’ (p. 349) hebben. Karbouniaris en collega’s (2023)pleiten daarom voor creatieve maatwerkoplossingen, in samenspraak metde patiënt.Gelukkig biedt de huidige zorgstandaard voor traumagerelateerde stoor-nissen ruimte voor een breder palet aan effectieve behandelmethoden danCGT of EMDR, waaronder ook psychodynamische en eclectische behandel-programma’s. En we snappen wel dat – door de sterk geprotocolleerde ma-nier van werken in onderzoeken – het lijkt alsof deze behandelingen een onesize fits all-formaat hebben, maar anders dan het woord ‘protocol’ doet ver-moeden, veronderstellen bestaande protocollen juist maatwerk. Het proto-col verschaft bij wijze van spreken de buitenmuren, het theoretische kader,


(PDF) De juiste kennis versterkt de zelfregie. Een reactie op de reactie van Karbouniaris en collega’s (2023). Available from: https://www.researchgate.net/publication/373902813_De_juiste_kennis_versterkt_de_zelfregie_Een_reactie_op_de_reactie_van_Karbouniaris_en_collega's_2023#fullTextFileContent [accessed Jan 13 2024].