De rol van het recht bij de opkomst van kweekvlees en kweekzuivel als baanbrekende technologie in de landbouw- en voedseltransitie in de EU

Nederland en de andere landen van de EU staan aan de vooravond van een landbouw- en voedseltransitie gericht op het verminderen van schadelijke milieu- en klimaateffecten van de landbouw en op het verminderen van de negatieve gezondheidseffecten van ongezond voedsel. Er is veel aandacht voor het verminderen van dierlijk voedsel, met name vlees en zuivel. De opkomst van kweekvlees en kweekzuivel als een potentieel ontwrichtende technologie op de voedselmarkt kan een versneller zijn van de landbouw- en voedseltransitie. Het vervangen van van dieren gekweekt vlees en van dieren geproduceerde melk door in het laboratorium gekweekt vlees en zuivel (via precisie fermentatie) heeft de potentie om de uitstoot van broeikasgassen door vee aanzienlijk terug te brengen, de huidige stikstof- en fosfaatoverbelasting te verminderen en landschappen te transformeren door de herverdeling van ruimte die nu wordt gebruikt voor begrazing en voor de productie van diervoeder. Dit hoofdstuk geeft antwoord op de vraag hoe het recht een soepele landbouw- en voedseltransitie kan faciliteren met een focus op de opkomst van kweekvlees en zuivel. Er zijn grofweg drie onderling samenhangende categorieën van regelgeving die een grootschalige introductie van kweekvlees en kweekzuivel mogelijk kunnen maken: wetten gericht op het beperken van de productie van en vraag naar conventioneel vlees en zuivel, wetten gericht op het stimuleren van de productie van en vraag naar kweekvlees en kweekzuivel en wetten die ervoor moeten zorgen dat de productie van kweekvlees en kweekzuivel veilig, voedzaam, eerlijk en duurzaam zijn.