Een grondwettelijk recht op privacy voor de 21e eeuw

De Nederlandse Grondwet kent sinds de 19e eeuw twee klassieke pijlers van privacybescherming: het huisrecht (art. 12 Gw) en het briefgeheim (art. 13 Gw). Pas ver in de 20e eeuw werd de grondwettelijke privacybescherming uitgebreid met een algemeen privacyrecht (art. 10 lid 1 Gw), bescherming van persoonsgegevens (art. 10 lid 2-3 Gw), en een recht op lichamelijke integriteit (art. 11 Gw), en werd het briefgeheim uitgebreid met het telefoon- en telegraafgeheim, onlangs hernoemd tot het teleommunicatiegeheim (art. 13 Gw). De huidige Grondwet kent dus vier pijlers van privacybescherming naast een algemeen privacyrecht.
Privacybescherming in de 21e eeuw vraagt om een andere benadering. In dit essay stel ik voor om de huidige privacygrondrechten te vervangen door één algemeen artikel, met een gelaagde beperkingssystematiek. Dit is de enige manier om grondwettelijke bescherming te bieden tegen de talloze mogelijke inbreuken op privacy die de 21e eeuw kent. Ik begin met een historische beschouwing over de totstandkoming van de huidige privacygrondrechten, gevolgd door enkele kritische kanttekeningen. De kern van mijn betoog bestaat vervolgens uit argumenten waarom de huidige bescherming van privacy via de band van vier verouderde privacypijlers en een tandeloos algemeen privacyrecht, een doodlopende weg is. In plaats daarvan kan een algemeen privacyrecht met effectieve beperkingen een uitweg bieden om ook in de 21e eeuw nog te waarborgen dat mensen ruimten hebben waarin ze zichzelf kunnen zijn.