Een kleinschalige voorziening in de wijk: Wat nu?

De laatste jaren is de bezetting van de Justitiële Jeugd Inrichtingen fors afgenomen door een lagere instroom van jongeren. Daarnaast is de leeftijd van de jeugdige justitiabelen verhoogd mede door invoering van het Adolescentenstrafrecht (2013). Daarbij komt nog de vraag wat nu het beste voor de jongere is, sluit de huidige aanpak nog wel aan bij de behoeften en eisen van zowel de jongeren als de maatschappij? Voorgenoemde ontwikkelingen hebben invloed op de uitvoering van straffen en maatregelen en vragen om (mogelijk) een andere inrichting van het jeugdstrafrechtsysteem. Het ministerie van Veiligheid en Justitie doet een verkenning naar een herinrichting van dit landschap, ook wel bekend als Verkenning Invulling Vrijheidsbeneming Justitiële Jeugd (VIV JJ). Er wordt onderzoek gedaan naar regionale en kleinschalige voorzieningen (KV’s) om invulling te geven aan de uitvoering van straffen en maatregelen. Een gedifferentieerde aanpak moet mogelijk zijn met aandacht voor maatschappelijke ontwikkelingen, veranderingen in de strafrechtsketen, nieuwe bestuurlijkeverhoudingen en de huidige en verwachte behoefte aan voorzieningen. Wensen hieromtrent zijn: de jeugdigen in hun eigen regio te laten verblijven waardoor er continuïteit van zorg, onderwijs en betrokkenheid ontstaat, ruimte geven aan de rol van de gemeenten n.a.v. de decentralisatie, zorgdragen voor een integraal traject van binnen naar buiten de inrichting. Binnen de brede verkenning vanuit Ministerie van Veiligheid en Justitie wordt onder meer door middel van de Proeftuinen met kleinschalige voorzieningen en screening en diagnostiek ervaring opgedaan vanuit verschillende aandachtspunten en verschillende werkwijzen. Een deelvraag waar binnen de brede verkenning nog specifiek om aanbevelingen vanuit experts wordt gevraagd, is hoe draagvlak te creëren in de woonwijk wanneer een kleinschalige voorziening voor een risicovolle doelgroep daar wordt gevestigd. Directie Sanctietoepassing en Jeugd (DSJ), onderdeel van Directoraat Generaal Straffen en Beschermen (DGSB), heeft aan ForCA de opdracht toegekend om een projectgroep te formeren om
onderzoek te doen naar do’s en don’ts bij het creëren van draagvlak in de wijk bij het vestigen van een kleinschalige voorziening met als eindproduct een notitie met bevindingen en aanbevelingen. De volgende vragen dienden binnen het project beantwoord te worden:

- Welke leringen zijn te trekken uit ervaringen van voorzieningen met vergelijkbare
doelgroepen en gevestigd in een woonwijk?
- Wat zijn de aanbevelingen voor de communicatie en aanpak zodat het draagvlak voor de
vestiging en worteling in de wijk van deze doelgroep bevorderd wordt.
- Op welke manier kan wederkerigheid de voorziening en de bewoners in de wijk tot stand
komen?