Ervaren hulpverleners (politie, brandweer, ambulance) belemmeringen bij inzetten van burgers in noodsituaties?

In opdracht van het WODC (Ministerie van Veiligheid en Justitie) heeft het Instituut voor Psychotrauma onderzoek verricht onder hulpverleners (politie, brandweer, ambulance). Doel was te achterhalen of zij belemmeringen ervaren om burgers in te schakelen in noodsituaties, en waar deze belemmeringen mee samenhangen. Voor dit doel zijn in 2012 in totaal 36 hulpverleners geïnterviewd, met behulp van een voor dit doel ontwikkeld semigestructureerd interviewprotocol. Ongeveer de helft van de geïnterviewden is direct na een korte introductie van het onderzoek geïnterviewd. De andere helft is na een korte introductie gevraagd de komende weken extra te letten op noodsituaties waarbij zij (mogelijk) belemmeringen ervaren om burgers in te schakelen. Na circa 6 weken zijn bij de laatste groep de interviews afgenomen.
Belangrijkste uitkomst van dit onderzoek is dat de geïnterviewden gedurende hun carrière geen ervaringen hebben opgedaan met noodsituaties, waarin zij belemmeringen hebben ervaren om burgers in te schakelen. Geen van de respondenten gaf te kennen hier ooit mee te maken te hebben gehad, of dat van collega’s te hebben vernomen. Gezien deze uitkomsten kon niet onderzocht worden waar eventuele belemmeringen mee samenhangen.
Maar deze uitkomsten betekenen niet dat geïnterviewde hulpverleners geen ervaringen hebben met noodsituaties waarin zij burgers niet inschakelen. Uit de antwoorden blijkt dat geïnterviewde hulpverleners in bepaalde gevallen burgers bewust niet inschakelen om burgers te beschermen tegen akelige of schokkende beelden en gevaar, of vanwege mogelijke agressie van de kant van burgers tegen hulpverleners. Sommige hulpverleners noemen als mogelijke belemmering de juridische aansprakelijkheid als ingezette burgers letsel oplopen. Echter, daar zijn geen concrete voorbeelden van. Met andere woorden, als burgers in bepaalde noodsituaties niet worden ingeschakeld, is dat resultaat van een snelle en professionele afweging en niet vanwege ervaringen belemmeringen.