Het Europees Burgerinitiatief als een element van participatieve democratie: Een systemische analyse

Maaike Geuens

Research output: Book/ReportBookScientific

Abstract

De Europese Unie heeft zich, als dynamische democratie, verschillende keren heruitgevonden. De aandacht ging naar de verhouding tussen de burgers en de Europese instellingen, specifiek naar de manier waarop deze kon worden verbeterd. Sinds de jaren zeventig werd nagedacht over aanpassingen van het Europese democratische bestel. Dit leidde tot de versterking van de positie van het Europees Parlement, hervormingen in de besluitvormingsprocedures, de introductie van het Europees burgerschap, het ontwikkelen van het petitierecht, de ombudsprocedure en de wetgevende consultaties en eindigde in 2012 in het summum van participatieve democratie, het Europees burgerinitiatief.
De centrale onderzoeksvraag leest als volgt: “In hoeverre vormt het Europees burgerinitiatief een meerwaarde voor de democratie en de democratische legitimiteit van de Europese Unie?” Het proefschrift voert een uitgebreide analyse van het Europees burgerinitiatief uit en bekijkt onder meer de procedure, de doelstellingen en de praktische toepassing. Bovendien wordt het burgerinitiatief ook binnen een ruimer perspectief geplaatst. De eerder ingevoerde instrumenten, zoals het petitierecht, de Europese ombudsprocedure en de wetgevingsconsultaties worden functioneel bestudeerd. Deze maken immers deel uit van de participatieve democratie. De analyse maakt daarnaast gebruik van inzichten uit de politieke en bestuurswetenschappen ter aanvulling van de juridische analyse.

Dit onderzoek geeft een systemische analyse van het Europees burgerinitiatief, zowel vanuit theoretisch als praktisch perspectief. Bovendien kijken we naar de nationale instrumenten en hebben we aandacht voor de manier waarop de lidstaten en de Unie elkaar beïnvloeden. De samenhang tussen de verschillende niveaus, de instellingen en de instrumenten van participatieve democratie wordt door middel van dit proefschrift voor het eerst duidelijk in kaart gebracht. De systemische analyse wordt toegepast binnen de Europese participatieve democratie. Ze leidt tot nieuwe inzichten en opent pistes voor toekomstig onderzoek.
Original languageDutch
Place of PublicationAntwerpen
PublisherUniversiteit Antwerpen
Publication statusPublished - 25 May 2021
Externally publishedYes

Keywords

  • European Citizens Initiative (ECI)
  • Democracy
  • Participation
  • Citizenship

Cite this