Het Kerstarrest inzake de vermogensrendementsheffing: De ijsbergen van de Hoge Raad

Formeelrechtelijke aspecten van het Kerstarrest
De vermogensrendementsheffing kenmerkt zich door een stapeling van
wettelijke veronderstellingen (ficties en forfaits). Hoewel de kloof tussen deze (rendements)veronderstellingen en de feiten in de werkelijke wereld groeide, is daadwerkelijke reparatie van dit stelsel door de wetgever tot nu toe uitgebleven. Daardoor steeg de behoefte aan rechterlijke interventie. De Hoge Raad koos echter jarenlang voor een behoedzame koers. Hoewel vaststelling van het te belasten inkomen op basis van veronderstellingen op gespannen
voet staat met fundamentele mensenrechten, liep vrijwel ieder beroep daarop spaak op de (zeer) ruime beoordelingsmarge die wordt gegund aan de fiscale wetgever. In schril contrast met deze terughoudendheid wordt echter
in het op 24 december 2021 gewezen arrest geoordeeld dat het sinds 2017 geldende stelsel inbreuk maakt op het eigendomsrecht in combinatie met het gelijkheidsbeginsel. Bovendien biedt de Hoge Raad, eveneens in contrast met
het verleden, rechtsherstel op het niveau van de regelgeving.
Beide zijden van de ijsberg zijn reden om aan de formeelrechtelijke aspecten van dit Kerstarrest en zijn voorgangers aandacht te besteden.