Keuzes Rondom Pensioen: Implicaties op Uitkeringssnelheid voor een Heterogeen Deelnemersbestand

Er bestaan verschillende manieren om de uitkeringssnelheid in de tweede pijler te beïnvloeden. Deelnemers kunnen bijvoorbeeld het pensioen eerder laten ingaan. Ook kunnen ze gebruikmaken van een hoog-laag-constructie. In de toekomst komt daar nog de mogelijkheid van een lumpsum uitkering bij. Dit paper gaat na hoe de vijf grootste pensioenfondsen in Nederland invulling geven aan keuzevrijheid en onderzoekt de impact van keuzevrijheid op de uitkering. We vinden dat fondsen verschillend omgaan met keuzevrijheid. Zo staat een van de fondsen het toe om vanaf de leeftijd 55 met pensioen te gaan, terwijl deelnemers van een ander fonds ‘slechts’ vijf jaar voor de AOW-leeftijd kunnen uittreden. Daarnaast vinden we dat als een persoon met relatief weinig opgebouwde rechten 60 maanden eerder stopt met werken en tegelijkertijd kiest voor een hoog-laag-pensioen, de uitkering op leeftijd 80 – wanneer de lage uitkering al is ingegaan – minder dan 15 procent bedraagt ten opzichte van de benchmarksituatie waarin geen keuzeopties worden aangeboden. Voor iemand die ruim anderhalf keer modaal verdient komt dit pakket uit op grofweg
50 procent van het benchmarkinkomen. Om onwenselijke situaties te vermijden,
introduceren we tot slot het concept van conditionele keuzevrijheid: individuen zijn vrij om (pensioen)vermogen naar eigen wens op te nemen zolang voldaan is én blijft aan zekere condities.