Maatschappelijke rechtsvorming

Niet de trias politica staat daarom centraal, maar kansen voor nieuwe en productieve inzichten over rechtsvorming. In het Trias-model van de rechtsstaat is immers de rechtsstaat een soort wolk van normen en heel abstracte instituties (de wetgever, de rechter en het bestuur) die boven mensen hangt. Daarbij verdwijnt uit het oog dat de rechtsstaat ook ¿ en vooral ¿ een middel is om mensen zo goed mogelijk te laten samenleven. Vanuit dat laatste perspectief is belangrijk wat zij ¿ de klanten ¿ willen en hoe die instituties door diezelfde gewone mensen worden gemaakt, gebruikt en onderhouden. Een nieuw denkraam moet daarom worden gevonden door de mensen (als klant, als burger, als rechtsvormer?) centraal te stellen, door de rechtsvorming meer vanuit de maatschappij te benaderen en door van de overheid te verlangen dat zij zich steeds responsief opstelt. Statelijke rechtsvorming moet meer en meer plaatsmaken voor maatschappelijke rechtsvorming, zo is de centrale stelling in deze bundel, en de vraag is dan hoe dat in zijn werk gaat, wat voor perspectiefwisseling er eigenlijk voor nodig is en wat dit voor de rechtswetenschap betekent.