Nu niet zwanger in Midden-Brabant: Bereik en ervaringen van hulpverleners en cliënten

Nu Niet Zwanger heeft zich in enkele jaren ontwikkeld van een pilot in Tilburg tot een landelijk programma. In Tilburg/Midden-Brabant is al vanaf 2014 ervaring opgedaan met Nu Niet Zwanger (NNZ). Deze regio vormt daarom een goede context om te onderzoeken wat het bereik is van het programma, wat de ervaringen van hulpverleners en cliënten zijn, en waar volgens hen verbetering mogelijk is als het gaat om uitvoering, samenwerking, implementatie en borging van het programma.

De resultaten van het onderzoek Nu Niet Zwanger in Midden-Brabant laten zien dat hulpverleners in deze regio het gedachtegoed van NNZ in grote mate onderschrijven. Zij voelen zich verantwoordelijk voor de uitvoering van het programma en zijn zich meer bewust van het belang om kinderwens te bespreken met de kwetsbare doelgroep. Hulpverleners ervaren dat ze met NNZ écht aan preventie doen. Door een open gesprek over kinderwens, seksualiteit en anticonceptie kunnen ze veel onbedoelde zwangerschappen voorkomen en het verschil maken voor de cliënt en diens omgeving. Hulpverleners gaan steeds vaker over deze thema’s in gesprek, maar betere signalering en gespreksvoering kan het bereik van het programma verder vergroten. Scholing, training en intervisie zijn essentieel voor aandachtsfunctionarissen en professionals en blijvend nodig. Het ontbreekt veel aandachtsfunctionarissen en professionals aan tijd en ruimte om het programma goed neer te kunnen zetten in de organisatie en voor veel professionals is NNZ nog geen regulier werk. Aandachtfunctionarissen zijn binnen de organisatie de kartrekkers van het programma en zij missen een gedeelde verantwoordelijkheid bij managers en professionals. Veel managers zijn nog onvoldoende betrokken bij het programma, wat implementatie en borging bemoeilijkt. De cruciale functie van de inhoudelijk coördinator in de regio en de aandachtsfunctionarissen in de organisaties maakt het programma kwetsbaar. Er is meer verbinding ontstaan tussen de ketenpartners in het sociaal- en medisch domein en de geboortezorg in de regio. De samenwerking groeit maar kan nog verder worden uitgebouwd. Cliënten zijn heel tevreden over de begeleiding vanuit NNZ. Zij vinden het fijn dat kinderwens bespreekbaar wordt gemaakt en voelen zich gehoord en gesteund. Voor veel cliënten is hulpverlening op basis van respect en vertrouwen en het maken van een eigen, vrijwillige keuze een nieuwe ervaring. Naast het voorkómen van een onbedoelde zwangerschap, krijgen cliënten door de begeleiding vanuit NNZ meer zelfvertrouwen, worden zij in hun kracht gezet en leren zij om zelf de regie te pakken. Registratiecijfers laten zien dat het bereik van NNZ in de regio toeneemt en steeds meer cliënten worden ondersteund vanuit het programma.

Vanwege de positieve ervaringen van hulpverleners en cliënten en een groeiend bereik van het programma, is onze eerste aanbeveling: ‘Houd vast aan de opzet van Nu Niet Zwanger!’. Uit dit onderzoek komen ook enkele verbeterpunten naar voren voor de uitvoering, samenwerking, implementatie en borging van het programma. Hoewel deze verbeterpunten zijn opgehaald in Midden-Brabant, verwachten we dat deze tevens bruikbaar zijn voor andere regio’s waar NNZ wordt uitgevoerd of gaat starten.