Ouderenwerkloosheid in Brabant: Inventarisatie van projecten in de Brabantse arbeidsmarktregio’s

Oudere werkzoekenden hebben een kwetsbare positie op de arbeidsmarkt. Met
name de kans op langdurige werkloosheid is onder ouderen veel hoger dan voor
andere leeftijdsgroepen. Tijdens de economische crisis eind jaren ’70 en begin
jaren ’80 van de vorige eeuw werden ouderen aangemoedigd plaats te maken op
de arbeidsmarkt om jongeren aan het werk te helpen. Vervroegde
uittredingsregelingen ontstonden en werden al snel gezien als een verworven
recht. Een ongewild neveneffect van dit beleid was dat het beeld ontstond dat
ouderen minder waard zijn op de arbeidsmarkt. Ondanks dat we zien dat met de
toenemende levensverwachting in een vergrijzende samenleving het onbenut laten
van het arbeidspotentieel van ouderen zwaar drukt op het sociale
zekerheidsstelsel, is het niet eenvoudig gebleken om het tij te keren en de kansen
van oudere werkzoekenden op de arbeidsmarkt te verbeteren.
Er zijn in de afgelopen jaren op verschillende niveaus projecten ingezet gericht op
de ondersteuning van oudere werkzoekenden. Op nationaal niveau hebben sociale
partners samen met de rijksoverheid in 2010 het zogeheten pensioenakkoord
gesloten. In de afspraken is expliciet opgenomen dat naast de stijging van de
pensioengerechtigde leeftijd ook verschillende maatregelen worden genomen om
de arbeidsparticipatie en arbeidsmobiliteit van ouderen te vergroten. De landelijke
inzet die daaruit is voortgekomen heeft de positie van oudere werkzoekenden op
de arbeidsmarkt tot nu toe onvoldoende verbeterd.
In de provincie Noord-Brabant zijn er binnen de 5 Brabantse arbeidsmarktregio’s in
de afgelopen jaren ook projecten ingezet om de positie van oudere
werkzoekenden te verbeteren. Het gaat om een beperkt aantal projecten op het
niveau van de arbeidsmarktregio of op subregionaal niveau. Daarnaast hebben
enkele grote gemeenten projecten ingezet om het aantal oudere werkzoekenden
in hun bestand te laten dalen. Andere gemeenten willen geen doelgroepenbeleid
voeren en zetten daarom geen middelen in specifiek voor oudere werkzoekenden.
De resultaten van de projecten zijn niet of nauwelijks in beeld doordat monitoring
of evaluatie vaak ontbreken.
Concluderend kan worden gesteld dat de inzet op zowel rijksniveau als op het
niveau van arbeidsmarktregio en gemeente niet tot het gewenste resultaat hebben
geleid. De rijksoverheid heeft in het afgelopen decennium het primaat voor de
ondersteuning van kwetsbare werkzoekenden bij de regio’s gelegd en brengt de
regio’s meer en meer in stelling om arbeidsmarktproblematiek aan te pakken. De
provincie Noord-Brabant kan de arbeidsmarktregio’s vanuit een ondersteunende
en coördinerende rol helpen bij de kennisontwikkeling en kennisdeling.
StrategieCentrale en Het PON & Telos | Samenvatting
Vanuit de regio’s is er een behoefte aan kennis en de provincie kan deze behoefte
invullen door enerzijds inzicht te bieden in de leefwereld en specifieke kenmerken
van oudere werkzoekenden. Anderzijds is er behoefte aan zicht op de gevraagde
competenties bij werkgevers. Tevens kan de provincie een rol spelen op het gebied
van kennisdeling door het belang van monitoring en evaluatie meer uit te dragen
en te vereisen op projecten waar zij geld op inzet. Op die manier kunnen de
resultaten en geleerde lessen uit de projecten met de Brabantse
arbeidsmarktregio’s actief worden gedeeld. Door het kennisniveau omhoog te
brengen, kunnen instrumenten worden ontwikkeld en verbeterd om de matching
van vraag en aanbod op de regionale arbeidsmarkt te verbeteren en kennis,
competenties en ervaring van oudere werkzoekenden en werkenden beter te
benutten. Dat dient het Actieplan Arbeidsmarkt van de Provincie Noord-Brabant
om talenten in Brabant te verzilveren en te streven naar inclusiviteit.