Privacy-bescherming over een nieuwe boeg: datamining, ethische problemen en hun oplossing

Datamining is een verzameling mooie nieuwe technieken, waarvan we in de toekomst nog veel profijt zullen hebben. Dat er ethische problemen aan kleven is niet inherent aan die technieken zelf. Zij hebben eerder te maken met het soort van gegevens dat verwerkt wordt, het soort van informatie dat geproduceerd wordt, de toepassing van die informatie en de context waarbinnen dit allemaal gebeurt. In deze bijdrage beperk ik mij tot het gebruik van datamining met het oog op de verkrijging van generalisaties of profielen van eigenschappen of gedragspatronen van groepen van mensen. De verzameling gegevens waarop de datamining techniek wordt toegepast moet derhalve tenminste voor een deel bestaan uit persoonsgegevens in strikte zin, dat wil zeggen: gegevens die herleidbaar zijn tot individuele natuurlijke personen. Naast persoonsgegevens in strikte zin kunnen de bestanden echter ook gegevens over andere onderwerpen dan mensen of ook reeds tot stand gebrachte en niet herleidbare groepsprofielen en generalisaties bevatten. De problemen rond datamining op deze soorten van gegevens hebben alle te maken met de de-individualisering van de persoon, de uit het toenemende gebruik van datamining voortspruitende neiging om personen meer en meer te beoordelen en te behandelen op grond van de kenmerken van een groep waartoe hij behoort, eerder dan op grond van zijn eigen individuele kenmerken en verdiensten.