Rechtszekerheid en overgangsrecht

Overgangsrecht vormt een brug tussen de noodzakelijke veranderlijkheid van het recht en de continuïteitswaarborg. Fiscaal overgangsrecht dient daarom de rechtszekerheid van de belastingplichtigen te verdisconteren in relatie tot de noodzaak tot verandering van de belastingwet. Rechtszekerheid heeft in de loop der tijd nogal wat van zijn glans verloren; het gebrek aan duurzaamheid van veel fiscale bepalingen is daar een voorbeeld van. Toch is rechtszekerheid in het belastingrecht nog steeds van groot belang ten behoeve van de legitimiteit van de belastingwetgever. De uiteenzetting van de theorie van Radbruch heeft duidelijk gemaakt dat de rechtszekerheid als rechtswaarde een integraal en onmisbaar onderdeel uit maakt van een rechtvaardige rechtsorde ¿ ook al is die waarde relatief. De zeer abstracte rechtswaarde rechtszekerheid is vervolgens uitgesplitst in een aantal beginselen. Uit deze rechtszekerheidsbeginselen kunnen overigens tegenstrijdige eisen voortvloeien. Belangrijk is dat respect voor rechtszekerheid `loont¿: duidelijke en duurzame regels verminderen de behoefte aan toekomstige aanpassingen en wijzigingen in het recht, inclusief begeleidende overgangsrechtelijke regelingen. Tot slot is betoogd dat overgangsrecht een afweging behelst van rechtszekerheidsbeginsel(en) en het gelijkheidsbeginsel. De factoren die de keuze en het relatieve gewicht van die beginselen bepalen zullen zorgvuldig door de wetgever beargumenteerd moeten worden.