Transparantie in de fiscaliteit: “It’s complicated”

De afgelopen jaren kwamen met enige regelmaat stukken in de media waaruit de indruk kon ontstaan dat het internationale bedrijfsleven zijn fair share niet betaalt en dat dit met goedkeuring van de overheid gebeurt. Zo kwamen rulings en horizontaal toezicht in een zeker kwaad daglicht te staan omdat voor buitenstaanders niet precies duidelijk was wat er in die afspraken tussen onderneming en Belastingdienst bepaald werd. Onduidelijkheid over de fair share van anderen die samenviel met de financiële crisis, als gevolg waarvan overheid, bedrijven en burgers flink moesten bezuinigen. Deze samenloop van omstandigheden versterkte de daling van het vertrouwen in het bedrijfsleven, de overheid en het belastingstelstel in bredere zin. Transparantie wordt gezien als middel tot herstel van het verloren gegane vertrouwen. Het is om die reden dat transparantie bij veel overheidsinstanties in de belangstelling staat. Ook bij de Nederlandse Belastingdienst die in zijn missie en visie transparantie benoemt als onderdeel van de kernwaarde verantwoordelijk .
In dit artikel gaan we in op de vraag in hoeverre transparantie in daadwerkelijk kan bijdragen aan herstel van het vertrouwen in het bedrijfsleven, de Belastingdienst en het fiscale stelsel. Die vraag is interessant omdat we dit intuïtief aannemen, maar de vraag is of dit werkelijk het geval is.