Van bemoeizorg naar assertieve behandeling als regulier aanbod vanuit de ggz

Achtergrond
De plaats van bemoeizorg in de ggz is de afgelopen 30 jaar in Nederland sterk veranderd, via ACT en FACT naar de gemeentes. Het aanbod van bemoeizorg wisselt per gemeente.

Doel
Het beschrijven van het concept bemoeizorg, de aard en omvang van de doelgroep, de redenen waarom mensen met ernstige psychische aandoeningen (EPA) geen hulp zoeken en de plaats van bemoeizorg in de ggz. METHODEN Gebruik van literatuur en beschikbare data.

Resultaten
Bemoeizorg vanuit de ggz (meestal vanuit de FACT-teams) is een vorm van ongevraagde behandeling en zorg voor patiënten met een EPA en maatschappelijke problemen die geen hulp zoeken. De omvang van deze groep wordt geschat op 5000-20.000 patiënten voor Nederland. Redenen waarom mensen met EPA geen hulp zoeken betreffen factoren binnen de persoon zelf, bij de ggz of in de interactie tussen patiënten en de ggz. Wij pleiten ervoor dat bemoeizorg een regulier onderdeel vormt van de ggz, waarbij ggz en het sociaal domein samen optrekken op casusniveau. Zo kunnen behandeling en aanpakken van sociale problemen elkaar versterken en wordt de discontinuïteit van zorg en verbreken van een opgebouwde vertrouwensrelatie voorkómen. Bemoeizorg ligt op het continuüm van vrijwillige behandeling naar behandeling onder dwang. Daarom is assertieve behandeling een passender naam voor deze functie.

Concludie
Het is een gegeven dat een deel van de mensen met EPA en maatschappelijke problemen zelf geen hulp zoekt. Door assertieve behandeling een regulier aanbod te maken vanuit de ggz voorkómen we discontinuïteit van zorg en vullen we de lacune op tussen vrijwillige behandeling en behandeling onder dwang.


Background
The setting for providing assertive treatment (AT) has changed during the last 30 years in The Netherlands fromassertive community treatment (ACT) and flexible assertive community treatment (FACT) to municipalities. The provision of AT varies between municipalities.

Aim
Describing the concept of AT, the nature and size of the target group, and the reasons why people with severe mental illness (SMI) do not seek treatment and the place of AT in mental health care.

Method
We used literature en available quantitative data.

Results
AT regularly provided by mental health care is required in patients with SMI and social problems who do not seek treatment. When mental health care and social care collaborate on the level of the patient, treatment and handling of social problems can strengthen each other. This collaboration prevents discontinuity of care and breaking a trusting relationship because patients do not need to be transferred from social service to mental health care or vice versa. AT is on the continuum of voluntarily to compulsory care. AT provided by mental health care (usually provided by FACT-teams) is indicated for SMI patients with social problems and who do not seek treatment. The size of the target group is around 5000 – 20.000 patients in The Netherlands. Reasons not to seek help for people with SMI include within person factor, mental health related factors, or factors related to the interaction of SMI patients and mental health. We advocate for AT to become a regular part of mental health care, and for mental health care and social domain professionals to collaborate on case level.
Acting this way, mental health treatment and addressing social problems can reinforce each other and discontinuity of care and breaking a trusting relationship can be prevented. AT is on the continuum of voluntary to involuntary treatment. That is why we suggest AT to be a better term than assertive outreach.

Conclusion
It is a given fact that not all patients with SMI and social problems seek treatment. By making AT a regular part of mental health services, we prevent discontinuity of care and we fill the gap between voluntarily and compulsory care.